10 BÀI HỌC TÔI ĐÃ RÚT RA TRONG NĂM ĐẦU TIÊN BẮT TAY VÀO XÂY DỰNG MỘT BỘ SƯU TẬP ĐỒNG HỒ (Phần 1)

Tất cả bắt đầu vào năm 2020. Trong lúc cả thế giới đang vất vả chống lại kẻ thù chung của toàn nhân loại, Coronavirus, thì Việt Nam dường như lại khá yên bình, kinh tế phát triển, các hoạt động diễn ra hết sức bình thường. Để kỉ niệm cho việc kết thúc một thập kỉ và cũng là thời điểm tôi được thăng chức (thực ra chỉ là bản than muốn tạo ra những điều kiện để biện minh cho việc mua đồ như những người trẻ khác hay làm, nhưng điều đó vẫn thật tuyệt), tôi quyết định tặng cho bản thân 1 chiếc đồng hồ cơ học thực sự: Seiko Alpinist. Và những chiếc đồng hồ tiếp theo đến một cách rất tự nhiên và nhanh chóng. Và đúng 1 năm sau, tôi quyết định viết một bài chia sẻ về đồng hồ và kinh nghiệm sưu tập sau một năm của bản thân, cho vui. Sẽ không ngoa nếu nói rằng tôi đã rơi vào một hố vôi và tôi hạnh phúc với điều đó. Dưới đây là 1 số kinh nghiệm và bài học tôi tự rút ra sau 1 năm lao đầu vào hố vôi và vui vẻ bơi trong đó.

1. Đừng mua những chiếc đồng hồ trong sách giáo khoa

Tôi, và tôi tin rằng có rất nhiều người giống tôi, đã bị lừa bởi một trong những chiếc đồng hồ được đề xuất phổ biến nhất trên các diễn đàn như Reddit hay các group Facebook- Seiko SARB017 Alpinist. Tôi, cũng như rất nhiều người mới chơi khác, bị ám ảnh bởi việc bắt đầu bộ sưu tập bằng 1 chiếc đồng hồ có thể đáp ứng mọi chỉ tiêu đặt ra. Vấn đề nằm ở chỗ, khi bạn là người mới, bạn thậm chí còn không biết những chỉ tiêu đó là gì. Tôi đã khiến bản thân bị choáng ngợp khi nghĩ đến những từ như ‘bộ máy tự động Seiko 6R15 đáng tin cậy và bền bỉ’. Đồng hồ cơ là một thứ lạc hậu. Chúng đã mất đi chức năng thuần túy mà thiên phận của chúng gắn bó từ khi điện thoại được sinh ra. Vậy tại sao nhiều người trong chúng ta lại nói về chúng như thể chúng có ‘tính năng’? Là một nhà sưu tập mới, ban đầu tôi tiếp cận sở thích này theo một cách hoàn toàn hợp lý nhưng rất không chính xác – tìm kiếm các chỉ tiêu kĩ thuật mà tôi có thể dựa vào đó mà đánh giá. Sau khi xem khoảng 20 video trên YouTube về những người đánh giá đồng hồ, liệt kê các thông số kỹ thuật về khả năng chống nước như thể đồng hồ là một chiếc điện thoại thông minh, tôi đã bị dụ. Những thứ đại loại như: “Những Đồng hồ tuyệt vời mà BẠN có thể mua được!”, “Giá trị TĂNG LÊN theo thời gian!”, “Top 10!”.

Niềm vui thực sự của việc thu thập bất cứ thứ gì là ở cảm xúc mà nó mang lại cho bạn và những kinh nghiệm sống mà bạn thấm nhuần từ quá trình đó. Tôi đã bán SARB017 ngay sau khi mua vì đơn giản là nó không có ý nghĩa gì đối với tôi. Đồng hồ ở kỷ nguyên đỉnh cao là thiết bị kể chuyện. Vấn đề của tôi là tôi không thích câu chuyện về chiếc Seiko Alpinist là chiếc đồng hồ được lựa chọn bởi những người leo núi ở Nhật Bản. Những gì tôi đã mua là một chiếc đồng hồ vỏ 38mm với bộ máy tự động 6R15 và khả năng chống nước 200m có giá cả phải chăng và đã được tôi đánh giá là đạt mọi chỉ tiêu đặt ra. Tôi đã chế giễu chiêu trò tiếp thị đồng hồ Moonwatch của Omega nhưng rồi để nhận ra điều đó thực sự quan trọng! Mua một chiếc tivi hoặc tủ lạnh thì bạn nên quan tâm đến thông số kĩ thuật, nhưng không phải đồng hồ. Nếu bạn quan tâm đến việc liệt kê một loạt các thông số kỹ thuật, tôi tin rằng một công ty có tên là Apple sẽ tạo ra thứ gì đó có thể gây ấn tượng hơn với bạn. Những chiếc đồng hồ tốt nhất là những thiết bị kể chuyện thuần túy. Mọi đồ vật đều thú vị hơn với một câu chuyện đằng sau nó. Bạn hãy lấy điều đó làm mục tiêu để tìm đồng hồ cho bản thân.

Tuy nhiên, tôi thực sự khuyên bạn nên sử dụng Seiko SARB017 Alpinist, nó là chiếc đồng hồ đánh dấu được tất cả các chỉ tiêu được đặt ra. Nhưng nếu bạn mua đồng hồ để sưu tầm, nó đôi khi chỉ mang ý nghĩa là một chiếc đồng đeo hàng ngày.

2. Nhận ra điều mình không muốn xuất hiện trong 1 chiếc đồng hồ dễ dàng hơn rất nhiều so với việc nhận ra thứ mình cần.

Tôi gọi đây là thuyết Chọn Phim.Bạn có bao giờ lướt Netflix rất lâu mà vẫn chưa biết phải xem phim gì? Việc loại bỏ danh mục những thứ bạn không muốn dễ dàng hơn nhiều so với việc chọn ra một thứ bạn muốn. Tôi đã học được từ người theo chủ nghĩa Seiko Alpinist trong mình rằng tôi hoàn toàn không thích sự xuất hiện của cửa sổ ngày. “Tao có thể xem ngày tháng trên cái điện thoại chết tiệt của mình mà không cần đến mày, cửa sổ ngày.”, đó là thứ tôi nghĩ trong đầu. Mọi chiếc đồng hồ có cửa sổ ngày giờ như đã chết đối với tôi. Điều này đã phát triển thành việc tôi chỉ muốn sưu tập những chiếc đồng hồ chỉ hiển thị thời gian.

Việc nhận ra những điều mình không muốn xuất hiện trong một chiếc đồng hồ thật dễ dàng, và điều đó cũng giúp ích được bạn phần nào giảm thiểu kha khá các lựa chọn của mình trong một biển các mẫu đồng hồ. Công việc khó khăn còn lại của bạn là chọn cho mình mục tiêu tiếp theo số những chiếc đồng hồ bạn ‘’có thể’’ thích. Nếu bạn là một người “ thích đủ thứ” thì tôi rất lấy làm tiếc rằng, con đường sưu tầm đồng hồ của bạn sẽ đầy rẫy những quyết định sai lầm mà trong đó bạn phải mua đi bán lại khá nhiều lần.

3. Tìm cho mình một chiếc đồng hồ là “Kim Chỉ Nam”, là “Chén Thánh”

Sau một khoảng thời gian đầu tiên mua bất cứ thứ gì mà Internet mách bảo tôi, và nhận ra điều đó thật ngu ngốc, sau đó nhìn vào độ to lớn vể chủng loại các mẫu đồng hồ xưa và nay – tôi quyết định tự đặt câu hỏi cho mình. ‘Tôi muốn một chiếc đồng hồ như thế nào, và tại sao?’ Tôi không nói hãy chọn một thương hiệu rồi chọn một mẫu, tôi đang hỏi bạn, “Này, bạn muốn đeo gì trên cổ tay của mình?” Nếu nó vô tình là một chiếc Rolex  hoặc một chiếc Patek, thì thật tuyệt!

Điều này liên kết với điểm trước đó một cách độc đáo. Bước sau của việc tìm ra những gì bạn không muốn đeo trên cổ tay của mình là tìm ra những gì bạn muốn đeo trên cổ tay của mình. Nếu những gì bạn đã thu hẹp là không thể đạt được tại thời điểm này, hãy cố gắng chọn những chiếc đồng hồ phù hợp với ‘rung cảm’ mà bạn đã sắp đặt cho chính mình với ‘Chén Thánh’của bản thân. Chén Thánh của tôi là một chiếc Cartier Tank Louis. Đây là chiếc đồng hồ chỉ thời gian và được sản xuất tại Pháp. Tôi không thể mua ngay bây giờ vì tôi đã không mua bất kỳ đồng bitcoin nào, nhưng bộ sưu tập của tôi chủ yếu là các sản phẩm chỉ có kim giờ và kim phút, nếu có kim giây thì cũng là kim giây nhỏ góc 6 giờ. Khi tìm kiếm Cartier, tôi phát hiện ra rằng tôi muốn có một thứ gì đó chỉ thể hiện thời gian và có form vuông trên cổ tay của mình. Đi tìm con số. Xác định một chiếc đồng hồ ‘’Kim Chỉ Nam” như một kiểm tra tinh thần có thể dẫn bạn đến hướng có nhiều chiếc đồng hồ mang lại nhiều cảm xúc cho bạn.

4. Bạn sẽ ‘’Dính Xương’’ trong một số lần mua bán, điều đó là chắc chắn

Ngay từ rất sớm sau sai lầm Seiko Alpinist, tôi đã mua một chiếc Seiko cổ điển trông rất gọn gàng từ một shop quảng cáo trên facebook. Kích thước vỏ của nó được liệt kê là 32mm và tôi đã có một chiếc đồng hồ 34mm vừa với tôi. 2mm không phải là nhiều phải không? Vì vậy, tôi đã mua nó và giờ đây nó như thể 1 chiếc nắp chai Coca trên cổ tay vậy. Vài tuần sau tôi đã bán nó cho một gã lái buôn ngoài chợ 3 tháng 2 và chấp nhận lỗ một vài triệu. Và ngay cả trải nghiệm mua bán với hắn nói riêng đã là một sai lầm.

Đó chỉ là một trải nghiệm rất nhỏ tôi có thể chia sẻ mà nếu nói ra hết thì sẽ có cảm giác bài viết rất tiêu cực. Suy cho cùng, việc gặp nhiều rắc rối là một phần trong sưu tập đồng hồ, đặc biết đối ai có ý định sưu tập đồng hồ cổ điển. Các tốt nhất để tránh những va vấp không đáng xảy ra nằm ở chính bản thân bạn. Hãy kiềm chế cảm xúc cho tới khi bạn biết rõ mình đang mua gì. Từ kích thước, thiết kế vỏ phù hợp với cổ tay, máy móc chạy ổn định, người bán uy tín, tình trạng đồng hồ, hộp, sổ ,thẻ, v.v… Hãy giữ cho bản thân thật bình tĩnh trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Vì sẽ luôn có cơ hội tiếp theo trong hành trình sưu tầm đồng hồ dài đằng đẵng và bạn chỉ nên hối tiếc và không nên hối hận.

5. Vẫn sẽ ổn thôi nếu bạn không thể sở hữu thứ bạn thực sự thích

Tôi thích Tudor Black Bay 58. Tôi thực sự thích nó! Tuy nhiên, tôi không muốn sở hữu nó. Bộ não to bằng hạt đậu của tôi phải mất hàng tháng trời mới dung hòa được thực tế rằng tôi không cần thực sự sở hữu thứ gì đó mà tôi thực sự thích thú. Trong một thời gian, tôi không thể hiểu được sự thật là tôi thích thứ này nhưng lại không muốn mua. Tâm lý săn mồi của người tiêu dùng kết hợp với phương tiện truyền thông và mạng xã hội (liên tục nhìn thấy những bức ảnh đẹp của BB58 trong các nguồn cung cấp dữ liệu trên mạng xã hội của tôi) và cảm giác “FOMO” thực sự ảnh hưởng tôi một cách nặng nề. Chỉ cần chịu đựng và nhắc nhở bản thân rằng bạn không cần phải sở hữu thứ mà bạn thực sự thích. Mặc dù cảm giác này thường được liên kết với nhau, nhưng bạn có quyền tách ý tưởng thích một thứ gì đó khỏi ý tưởng muốn sở hữu thứ gì đó. Tôi thực sự rất thích một chiếc Mercedes GLC, đội Liverpool, sân vận động Anfield và một chiếc du thuyền.

-N.V.Anh-